Đá Cá : Sưu Tầm Options

[AnAn]

Đá Cá

Phổ biến nhiều ở các tỉnh phía Nam nhất là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long - đá cá trở thành nghề không thua gì thú chơi chim, đá gà... hiện nay.

Có từ lâu đời trong đời sống của người nông dân chất phát, thú chơi đá cá lúc đầu là trò tiêu khiển những lúc rảnh rang ngày nông nhàn. Dần dần, thú chơi đá cá để có luật, có lệ, có ăn thua, cay cú,... cả ở nông thôn lẫn thành thị. Người xem cặp cá tranh tài bên ly rượu, chung trà mà đàm đạo chuyện nhân tình thế thái. Trẻ thơ vô tư trước thắng thua nên trận đấu cá đầy ắp tiếng cười reo. Dân cá độ coi "keo trường" là đất làm ăn, nên kẻ chín, người mười trong ngón nghề, luôn canh chừng nhau để độ cá trở thành chiến bạc. Ở bài viết này xin chỉ nói về cái thú chơi cá gây đam mê không thua gì chơi chim, chọi gà.

Muốn có một độ cá, người chơi tùy theo hiểu biết của mình để chọn cá hay chọn độ. Nếu độ ăn thua, người chơi phải có kinh nghiệm để coi cá như nắm được những thủ thuật, tiểu xảo, mánh khóe của đối phương. Nghề chơi chọi cá nhiều khi thành nghiệp, đời cha chọi cá, đời con tiếp nối. Ai già dặn, công phu, dày kinh nghiệm thì thắng.

Độ cá là thế nhưng vấn đề quan trọng hơn là phải có được cá để chọi. người nuôi cá phải biết rõ nguồn gốc con cá là cá ruộng hay cá nuôi nhà, vùng nước con cá đã sống. Có được cá rồi phải dày công tập luyện cho cá. Ban đầu thì cho đá bóng trước gương, rồi cho cá nhà tập dượt với nhau để biết con nào hay về tấn công, con nào hay về phòng phủ, dở phòng thủ nhưng lì đòn,... Kỹ thuật nuôi cá chọi cũng không phải dễ: nước nuôi phải thay thường xuyên, thức ăn cho cá là lòng đỏ trứng gà, lăn quăn hay giun chỉ... theo từng thời kỳ lại không lớn. Trên tấm phản gụ, hai cụ già tìm đến với nhau vừa coi cá chọi nhau vừa nhâm nhi tách trà. Mấy chú nhóc chụm đầu quang lọc cá vô tư hò reo cổ vũ.

Ngày nay, trò đá cá cũng đã có những luật, những lệ mà những kẻ máu me khó lòng vi phạm bởi cả chủ lẫn cá thường là những cừu phùng địch thủ. Cá còn ngoài thố chưa thả vào "keo trường" thì cá còn là của chủ, muốn đá hay không là tùy. Khi đã thả cá vào keo tthì như ván đã đóng đinh nên phải cẩn thận từng ly, từng phân. Phải luyện mắt để biết cá của đối phương có ngang sức với cá của mình hay không. Khi đã thả cá vào đấu mà một con chưa cắn con kia thì coi như trận đấu chưa bắt đầu, dẫu có con chạy thì trận đấu cũng xử hòa. Luật chơi thì quân tử vậy nhưng người chơi không phải ai cũng quân tử. Lơi mắt một giây là cá nhà đã bị đối phương "thuốc", thả cho ăn chút hèn the tê miệng thì còn gì để cắn, để xé, để tung đòn đớp vây hay cắn vào bụng đối phương, Nước trong keo cũng được giám định kỹ vì cá của đối phương được nuôi quen với nước có độc tố, thả cá mình vào là coi như bỏ. Ví dụ như chỉ chút nhớt cây môn ngứa cũng đủ làm cho chú cá không quen ngứa ngáy đến tróc vẩy, trầy da đầu đá nỗi gì.

Thú chơi đá cá trước đây chủ yếu phổ biến ở các tỉnh phía nam nhưng hiện nay đã có chiều hướng phát triển khắp cả nước. Tại Hà Nội, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng... các vựa cá cảnh khá nhiều các chọi. Ngược dòng thời gian thú chơi đá cá cũng có từ khá xưa. Sách Đại Nam quốc âm tự quyển II năm 1896 giải thích: Thia thia là thứ cá đạt bưng, nhỏ con mà có nhiều sắc. Đến khi đá nhau thì gương vi, sẻ đuôi coi xinh lắm. Gần nữa thì tích cụ Phan Văn Trị thủơ sinh thời đã mượn thú tiêu khiển đá cá để chửi những kẻ quên dân, quên nước:

"Đầm thấm mưa xuân trổ mấy màu,

Vì tài, vì sắc mới kình nhau

Đua chen hai nước toan dành trước,

Lừng lẫy đôi hơi chẳng chịu nhau.

Mường tượng rồng đua nơi biển thẳm.

Mĩa mai cù dậy dưới sông sâu.

Thử hỏi sóng dậy nhăn lòng nước,

Mắt thầy ai ai cũng cùi đầu".

Đá cá là trò chơi dân dã khá thành tao. Người đời mượn tính hiếu chiến của con cá để giải trí, thư giản. Thế nhưng, nếu lạm dụng, biến trò chơi này thành cuộc đỏ đen ăn, thua thì tác hại của nó cũng không nhỏ. Nhân ngày xuân sắp tới nhớ về một trò chơi đẹp cũng xin nhắc nhở ai đó trong vòng ưu mê đừng để mất đi cái đẹp của trò chơi mà mang họa vào thân.