Pleiku…một thời đã xa !- Giáo sư Nguyễn Đăng Dự Options

[M&N]

Pleiku…một thời đã xa !



Giáo sư Nguyễn Đăng Dự

Đã gần 8 giờ tối, mặt trời vừa khuất bên kia hồ. Ráng chiều đỏ au. Ở những xứ nằm về phía bắc bán cầu như nơi tôi đang ở vào tháng 5 mặt trời mọc từ 5 giờ sáng và lặn vào lúc 8 gìờ tối. Vào hè ngày càng dài hơn, có những ngày đến hơn 9 giờ tối ngoài đường vẫn còn thấy rõ mặt người.

Tôi châm một chút nước sôi vào chiếc phin, ngưng đợi cho cà phê thấm đều nước, ấn nhẹ tấm vỉ chận ép sát lên cà phê đã thấm nước rồi mới châm thêm nước sôi. Cà phê bắt đầu nhỏ giọt. Đã lâu lắm rồi tôi không dùng đến cách pha cà phê kiểu Việt Nam này. Nhìn chiếc phin cà phê trong bài viết “Cà phê Ta….cà phê Tây “ tôi mới nhớ ra là từ lâu lắm rồi tôi chỉ uống cà phê từ chiếc máy pha cà phê tự động đã được điều chỉnh để đúng 8 giờ là cà phê đã sẵn sàng cho giấc cà phê buổi sáng.

Tôi hít nhẹ. Mùi thơm đang tỏa nhẹ trong căn phòng. Nắng mới tắt, bên ngoài trời đã chạng vạng tối. Mùi hương mang cái ngọt cái đắng nhẹ nhàng của loại cà phê Arabica làm tôi chợt nhớ đến quán cà phê Văn, nhớ đến Pleiku thời 1969-1975….!

Thời ấy Pleiku thật nhỏ. Buổi sáng tại sân trường Trung học Pleiku những ngày gần cuối năm không khí mang mùi thơm của nắng,mùi ngai ngái của hoa dã quỳ trộn lẫn với mùi thơm nhẹ của cỏ dại, mùi ẩm ướt của bụi tre gần trường và của những cây cối trong vườn tược vùng Đức An. Rời khỏi trường đi về hướng trường Minh Đức bắt đầu từ ngã ba Lê văn Duyệt không khí nặng mùi xăng pha dầu đốt không hết phun ra từ ống khói những chiếc xe lam chở khách. Khúc đường Hoàng Diệu gần nhà thờ Tin Lành không khí thoang thoảng mùi thơm của xoài của mít của chuối từ những chiếc sạp bán trái cây gần đó.Tới ngã ba Diệp Kính không khí bắt đầu đượm mùi của những chiếc bánh bao hấp, mùi của nếp nấu chin, mùi của phở của nước dùng của những tiệm ăn.
Những buổi sáng mùa đông khi suơng mù còn lẩn khuất dưới thung lũng cầu Hội Phú ngay cả khi chưa tới bồn binh tôi đã còn như ngửi thấy cả mùi dầu cháo quẩy chiên của người Tầu đang chiên bán tại góc đường nào đó !
Ra khỏi thành phố đến trường Phạm Hồng Thái không khí trong lành hơn mang mùi tươi mát của hoa dại cỏ dại đưa tới bằng những cơn gió nhẹ thổi qua vùng thung lũng hồng.
Con đường băng ngang thành phố dài không tới 10 phút chạy xe Honda này tôi đã đi qua đi lại không biết bao nhiêu lần trong gần mấy năm trời !.

Thành phố Pleiku còn có tên là thành phố lính, ngoài đường đủ loại quân xa tấp nập. Có những ngày từng đoàn xe kéo theo những khẩu đại bác dài ngoằng đi nghênh ngang giữa con đường Hoàng-Diệu. Những bộ quần áo nhà binh chen lẫn với quần áo thường phục hầu như có mặt trên khắp các nẻo đường. Một hình ảnh đẹp tôi còn giữ tới bây giờ là những tà áo dài trắng tay cắp cặp da len lỏi giữa những mầu áo trận rằn ri trên con đường phố chính, Hình ảnh như tượng trưng cho giây phút thanh bình hiếm hoi trong cơn lốc xoáy của chiến tranh.

Thế hệ 4X của chúng tôi là thế hệ mà mạng sống đều cận kề với mũi tên hòn đạn. Học Y khoa nhưng khi ra trường sẽ được đồng hóa thành Trung úy Quân y tại một chiến trường nào đó, học Kỹ sư Phú Thọ nhưng sau khi tốt nghiệp sẽ được huấn luyện quân sự để trở thành Sĩ quan Công binh ngoài mặt trận, học Quốc Gia Hành Chánh để rồi sẽ thành một ông Phó Quận tại những Quận lỵ xa xôi trong vùng lửa đạn !

Chúng tôi không mang áo lính vì giáo chức là ngành mà chiến trường không cần đến. Người ta đã cần chúng tôi ở tại hậu phương để truyền thụ kiến thức phổ thông cho những thế hệ lính tương lai !
Tuy nhiên đã biết bao người trong chúng tôi từ bỏ ấm êm của thành phố để rồi hy sinh trên đường đi đến trường hay khi đang cầm viên phấn trên tay truyền dậy cho những em học sinh tại các làng mạc xa xôi hẻo lánh những hiểu biết căn bản đầu đời, những cái hay cái đẹp của cuộc sống ! Cái chết của những giáo chức đó cũng âm thầm, không huy chương, không một lời ca tụng như biết bao những người nông dân đã bám lấy ruộng đất cha ông tạo nên lúa gạo nuôi nấng đất nước trong thời lửa đạn !

Thế hệ 5X của những học trò tôi là thế hệ của “ Rớt Tú tài anh đi Trung sĩ…………… “ ! Tuổi hoa niên là những chuỗi ngày miệt mài lo cho thi cử và với đa số cuối đường vẫn là ngưỡng cửa quân trường thay cho sách vở.
Có biết bao nhiêu mối tình đầu học trò e ấp chưa kịp ngỏ lời đã vội vã chia xa ! Có biết bao nhiêu vành khăn tang đã dấu kín trong lòng dành cho người tình chết trận ! Hàng ngày vào lớp đứng trên bục giảng nhìn xuống những em học sinh mái tóc đang xanh tôi thường tự hỏi liệu năm tới sẽ có bao nhiêu em trở lại sân trường !?

Bạn bè thân của tôi thời đi học đa số đều là lính, vài đứa ở cùng thành phố vài đứa đóng ở những vùng phụ cận. Chúng tôi thỉnh thoảng gặp nhau trong những giờ phép ngắn ngủi giữa hai chuyến hành quân !
Tôi thích quán Văn đường Phan thanh Giản, nơi đó với tụi tôi đã như một ốc đảo cách biệt hẳn với cái thực tế đầy lo âu bất trắc..! Mùi cà phê thơm, ánh đèn mờ ảo, những bản nhạc trữ tình…nhiều khi vài ba đứa tụ tập tại đó cả buổi im lặng nghe nhạc Trịnh Công Sơn rồi lặng lẽ chia tay trong lòng thầm nghĩ không biêt ngày nào đứa còn đứa mất !

Thấm thoắt đã ba mươi lăm năm, biết bao nhiêu nước đã chẩy qua cầu. Quán Văn không còn nữa, bạn bè thời đó dăm ba đứa chết trận và tôi nay đang một mình xa cách bạn bè, xa cách Pleiku hơn nửa vòng trái đất !

Pleiku nhỏ bé nay người đã đông hơn, thành phố đã mở mang phát triển trở thành một đô thị lớn Nhiều quán cà phê thanh lịch đã được mở ra. Người Pleiku vẫn thích cà phê, bằng chứng là Đêm cà phê Pleiku 2010 đông nghẹt những người ! Tôi mới được tin một nữ sinh cũ trường Phạm Hồng Thái ngày xưa cũng là một giọng ngâm thơ hay bây giờ tại Pleiku vừa mở quán cà phê mang tên Tri Âm.
Tôi mong sẽ có dịp sớm trở về thăm các em học trò cũ thân yêu, thưởng thức lại cà phê Pleiku, cùng ngồi ôn lại những tháng ngày xưa cũ nơi thành phố núi.

Nguyễn Đăng Dự
Tháng 5 năm 2010 ( Québec, Canada )

[Hùng Dũng]

Em cám ơn thầy, mong được gặp lại thầy cô tại Pleiku ngày nào

[ChoNho]

Lối viết văn của thầy lúc nào cũng nhẹ nhàng, bao trùm một khung cảnh nên thơ.
Em vẫn còn ở chợ nhỏ, mong gặp lại thầy trong một tỉnh lỵ đầy kỷ niệm
Học trò Phạm Hồng Thái của thầy khi xưa.

[HieuPK]