Vĩnh biệt nhà thơ Kiên Giang, Lê Quốc Minh |
Vĩnh biệt nhà thơ Kiên Giang, Lê Quốc Minh |
Oct 31 2014, 01:03 PM
Post
#1
|
|
Hoa cô đơn Group: Năng Động Posts: 5,417 Joined: 28-October 08 Member No.: 516 Country |
1929 - 2014 Vĩnh biệt nhà thơ Kiên Giang Nhà thơ Kiên Giang, tên thật Trương Khương Trinh sinh ngày 17/2/1929 tại Kiên Giang đã từ trần lúc 6h30 sáng nay (31/10) tại BV Nguyễn Tri Phương sau nhiều ngày hôn mê sâu vì đột quỵ. Khi tôi xuất hiện trên văn đàn với tư cách một nhà thơ, lúc ấy, nhà thơ Kiên Giang đã hoạt động hẳn bên sân khấu. Rồi tình cờ một buổi sáng nọ, Kiên Giang đã tặng tôi tập thơ tuyển Hoa trắng thôi cài trên áo tím (NXB Văn Học), in theo khổ 20x 26cm. Tôi cảm động hết sức vì đã tìm lại được ở đó nguyên vẹn những cảm xúc của tuổi nhỏ qua những tập thơ Hoa trắng thôi cài trên áo tím, Quê hương thơ ấu, Lúa sạ miền Nam… do NXB Phù Sa in từ thập niên 1960 mà tôi đã từng đọc. Có những nhà thơ đã để lại những vần thơ mà thế hệ sau cứ ngỡ là ca dao. Đó là những câu lục bát của Á Nam Trần Tuấn Khải, Tản Đà, Bàng Bá Lân… rồi bây giờ là Kiên Giang. Ít ai ngờ rằng, những câu hát quen thuộc trong trí nhớ nhiều thế hệ như: “Đói lòng ăn nửa trái sim / Uống lưng bát nước đi tìm người thương” hoặc “Ong bầu đậu đọt mù u / Lấy chồng càng sớm tiếng ru càng buồn”… chính là thơ của Kiên Giang. Nhà văn Sơn Nam từng tâm sự: “Một cuộc đời lăn lóc, chẳng bao giờ khấm khá, về già làm chuyện ái hữu, tương tế, quả là thành đạt, không xấu hổ với đất nước. Đây là một người bạn cùng xóm, cùng làng, cùng xứ U Minh mà tôi lấy làm tự hào và thật lòng ca ngợi”. Thời kháng chiến chín năm, Kiên Giang đã được gặp nhà thơ lừng danh Nguyễn Bính mà ông kính trọng như người thầy. Sự gặp gỡ này đã giúp ích nhiều cho Kiên Giang trong sáng tác. Nhiều bài thơ của ông viết trong thời gian này như Tiền và lá - nhiều người lại lầm tưởng là thơ Nguyễn Bính! Trong bài thơ này có những câu hay như: "Kiếp tôi là kiếp làm thơ, Vốn riêng chỉ có muôn mùa lá rơi. Tiền không là lá em ơi! Tiền là giấy bạc của đời in ra. Người ta giấy bạc đầy nhà, Cho nên mới được gọi là chồng em". Trong dòng văn học yêu nước trước 1975, gương mặt thơ Kiên Giang không lẫn lộn với một ai khác. Nhà văn Sơn Nam hoàn toàn có lý khi nhận xét: “Kiên Giang nhúng hồn thơ trong niềm đau và hào khí của người miền Nam đã dày công khai phá đất đai mở rộng chân trời xanh, phản ánh ít nhiều đường nét linh động thâm trầm của nền văn minh miệt vườn”. Thật vậy, những vần thơ của ông ngùn ngụt sức sống và bát ngát hào khí của vùng đất: "Lúa lặn xuống tránh mùi tanh thuốc súng Thân lúa mềm nhưng dẻo bền chân đứng Đứng cùng người cùng lịch sử miền Nam Dù đớn đau bầm giập chẳng rên than Khi gục xuống là hẹn hò quật khởi" Chính vì thế những vần thơ ái quốc của ông đã không thoát được lưỡi kéo kiểm duyệt khắc nghiệt của chế độ cũ. Lật lại Lúa sạ miền Nam thì thấy bài thơ này bị kiểm duyệt 43 câu, bài Bàn tay phấn bị bỏ nguyên bài 36 câu, bài Giở bài chòi bị bỏ trọn bài 14 câu, bài Tiếng ru ba miền bị bỏ 13 câu, v.v… Thế đó, không nao núng và thỏa hiệp, Kiên Giang vẫn bền chí hướng vần thơ của mình theo con đường đã chọn - dù đôi ba lần cũng ngồi tù chính trị như những người cầm bút chân chính khác. Ông là người đầu tiên dùng thơ để tôn vinh cái chết của nữ liệt sĩ Quách Thị Trang là người đã công khai tuyên bố: "Người và lúa từ đầu mùa kháng chiến Ôm ghì nhau dựng trường thành chiến tuyến Ngọn tầm vông đối diện với giày đinh Súng pháo tre át tiếng súng đồng Khi trái tim cản đầu xe thiết giáp" Điều lạ lùng ở thơ Kiên Giang là bao giờ trong những vần thơ hào khí ấy, chúng ta cũng đều thấy hiện lên bà mẹ Việt Nam hồn hậu, nhân ái mà lúc tuyệt vọng nhất “Men đời đắng lắm mẹ hiền ơi!” thì ông đều tìm sự an ủi, vỗ về của mẹ. Do đó, không phải ngẫu nhiên mà bài thơ Ngủ bên chân mẹ được bạn đọc Tạp chí Kiến Thức Ngày Nay bình chọn là bài thơ hay nhất của năm 1992. Nếu bà mẹ của thi hào Baudelaire ngửa mặt lên trời mà gào tại sao trời bắt con bà phải làm thi sĩ, thì mẹ Kiên Giang chỉ nhỏ nhẹ: “Mẹ biết con làm cái nghề này, chết đói, nhưng mẹ nghe được bài thơ rồi thì quý lắm, không có gì đổi được”. Ngẫm nghĩ lại mà rưng nước mắt. Bây giờ, nhà thơ Kiên Giang của chúng ta đã về Đất Mẹ. Linh cữu ông được quàng tại Nhà Tang lễ TPHCM, sau đó, ngày 3/11/2014 sẽ an táng tại Nghĩa trang Chánh Phú Hòa (Bình Dương), cạnh mộ nhà văn Sơn Nam. Vĩnh biệt ông, tôi tin rằng, có một điều chắc chắn: Kiên Giang - hồn thơ của miền Nam đất Việt - đã không đi chệch hướng “Lành mạnh, thanh cao, vị tha và ái quốc” mà nhà phê bình văn học Thiếu Sơn (1907-1978) đã nhận định từ thập niên 60. ***** ĐẸP HẬU GIANG Đây Hậu Giang ! Đây Hậu Giang ! Nhánh sông gắn bó Cửu Long Giang Phù sa cuộn chảy trong dòng nước Khói sóng hòa hơi thở xóm làng. Nơi đây đời sống thanh bình lắm Với đất phì nhiêu nước Hậu Giang Vú sữa Cần Thơ căng ý mọng Sầu riêng Long Mỹ nhớ mang mang. Muối Bạc Liêu mặn tình biển cả Tiêu Hà Tiên nồng ý quê hương Thơm tho gói thuốc mùi Cao Lãnh Cá cháy bùi ngon vị Sóc Trăng. Gạo móng chim thơm mùi rạ ngọt Nấu nồi Hòn Đất, lò Hòn Me Chụm than đượm lửa lòng cây đước Ôi lửa Cà Mau đẹp ý quê ! Tàu mật cật em chằm nón lá Anh đội đầu che nắng chang chang Sáng cày, khuya cấy, chiều phăng lưới Anh nhớ tâm tình gái Hậu Giang. Năm nao thiếu áo không mùng ngủ Sao nhớ bàn tay gái Thất Sơn Đêm tối nhổ bàng đương đệm nóp Mặc cho tiếng súng vọng bên đồn. Qua mùa nước nổi vùng Châu Đốc Nhờ lá Cà Mâu với lóng tre Cọng choại U Minh thương luộc lạt Đèn khuya mới sáng giữa nhà bè. Hòn Tre, Phú Quốc dù xa bãi Vẫn nối tình thương mảnh đất liền Nước biển phù sa trào máu đất Đất bồi cho máu trở về tim. Nếu thiếu lá dừa soi bóng nước Thiếu bông lúa trổ, búp măng tre Cánh diều không vút trên lưng gió Thì chết trong lòng những ý quê ! Nếu cô thôn nữ ngừng câu hát Nếu bạn thương hồ bặt tiếng ca Nước bạc trường giang không chảy nữa Hoa bần thôi rụng xuống phù sa ! Nhớ lại năm nao, ngày chạy loạn Hậu Giang trầm mặc giữa niềm kinh Mùi diêm thuốc súng mờ hương khói Chuông vọng niềm đau khóc thái bình. Trở lại xóm dừa mùa lửa loạn. Ngồi trên bến cũ lắng không gian Vô tình tôi vớt trong lòng nước, Giọt máu miền Nam, máu Hậu Giang. Nước chảy một dòng ra biển cả Vẫn mang tình nước Cửu Long Giang Sông ơi ! Dù nước ra khơi biển Vẫn nhớ chan hòa Hậu Giang ! Cần Thơ, 1955 - KIÊN GIANG (Theo bản in trong “Tìm hiểu đất Hậu Giang” của Sơn Nam) ***** HOA TRẮNG THÔI CÀI LÊN ÁO TÍM Tác giả: Kiên Giang Lâu quá không về thăm xóm đạo Từ ngày binh lửa cháy quê hương Khói bom che lấp chân trời cũ Che cả người thương nóc giáo đường Mười năm trước em còn đi học Áo tím điểm tô đời nữ sinh Hoa trắng cài duyên trên áo tím Em còn nguyên vẹn tuổi băng trinh Quen biết nhau qua tình lối xớm Cổng trường đối diện ngó lầu chuông Mỗi lần chúa nhật em xem lễ Anh học bài ôn trước cổng trường Thuở ấy anh hiền và nhát quá Nép mình bên gác thánh lầu chuông Để nghe khe khẽ lời em nguyện Thơ thẩn chờ em trước thánh đường Mỗi lần tan lễ, chuông ngừng đổ Hai bóng cùng đi một lối về E lệ em cầu kinh nho nhỏ Thẹn thùng, anh đứng lại không đi Sau mười năm lẽ anh thôi học Nức nở chuông trường buổi biệt ly Rộn rã từng hồi, chuông xớm đạo Khi nàng áo tím bước vu quy Anh nhìn áo cưới mà anh ngỡ Chiếc áo tang liệm kín khối sầu! Hoa trắng thôi cài trên áo tím Giữ làm chi kỹ vật ban đầu! Em lên xe cưới về quê chồng Dù cách đò ngang cách mấy sông Vẫn nhớ bóng vang thời áo tím Nên tình thơ ủ kín trong lòng Từ lúc giặc ruồng vô xóm đạo Anh làm chiến sĩ giữ quê hương Giữ màu áo tím, cành hoa trắng Giữ cả trường xưa, nóc giáo đường Giặc chiếm lầu chuông xây ổ súng Súng gầm rung đổ gạch nhà thờ Anh đem gạch nát, xây tường lủng Chiếm lại lầu chuông, giết kẽ thù Nhưng rồi người bạn đồng song ấy Đã chết hiên ngang dưới bóng cờ Chuông đổ ban chiều, hồi vĩnh biệt Tiễn anh ra khỏi cổng nhà thờ Hoa trắng thôi cài trên áo tím Mà cài trên nắp áo quan tài Điểm tô công trận bằng hoa trắng Hoa tuổi học trò, mờ thắm tươi Xe tang đã khuất nẽo đời Chuông nhà thờ khóc đưa người ngàn thu Từ đây tóc rũ khăn sô Em cài hoa trắng lên mồ người xưa. Lê Quốc Minh -------------------- ******* |
|
|
Lo-Fi Version | Time is now: 27th September 2024 - 03:23 AM |