Welcome Guest ( Log In | Register )

 
Reply to this topicStart new topic
> Paul Simon - Tiếng âm thầm, ianbui
VanAnh
post Mar 30 2016, 01:55 PM
Post #1


Hạnh ngộ
***

Group: Năng Động
Posts: 5,776
Joined: 25-October 08
Member No.: 480
Country




Paul Simon - Tiếng âm thầm


“Hello darkness, my old friend

I’ve come to talk with you again...”

Những ai rành nhạc Mỹ thời 60 đều biết đó là hai câu mở đầu của bài “The Sound of Silence” nổi tiếng do cặp “Simon and Garfunkel” trình bày. Năm mươi năm trước, vào Tháng Giêng năm 1966, bài này đã lên đến #1 của bảng Billboard và ở vị-trí đó vài tuần lễ, có khi sụt xuống #2 để nhường chỗ cho bài “We Can Work It Out” của ban Beatles, nhưng lại trồi lên #1 tiếp. Nói như thế để hiểu bài này lúc ấy được thính-giả mến chuộng cỡ nào. Thế nhưng, điều ít ai biết là phiên-bản nổi tiếng ấy đã ra đời trong một trường-hợp khá ly-kỳ mà chính tác-giả Paul Simon và đồng-nghiệp Art Garfunkel đều hoàn-toàn không hay biết gì cả.


Bìa dĩa single “Sound of Silence”- NGUỒN SIMONGARFUNKELVINYL.WORDPRESS.COM

Paul Simon sáng-tác bài “The Sound of Silence” trong vòng vài tháng vào khoảng năm 63-64. Lúc đó anh và người bạn thuở thiếu-thời là Art Garfunkel còn là hai chàng sinh-viên trẻ, thỉnh-thoảng đi hát chung tại các quán café nhỏ trong thành-phố New York, với danh-hiệu “Kane & Garr”. Năm 1964 “Kane & Garr” được hãng dĩa Columbia ký hợp-đồng, bắt đổi tên thành “Simon and Garfunkel”, và cho ra đời album đầu tay mang tên “Wednesday Morning, 3 A.M.” (3 Giờ Sáng Thứ Tư). Trong đó có bản “The Sound of Silence” được trình bày theo phong-cách folk tiêu-chuẩn giống như các nhạc-sĩ folk thời đó như Joan Baez, Bob Seeger, Bob Dylan, v.v. Nghĩa là chỉ dùng đàn thùng và giọng hát, không có các nhạc-khí như trống hay guitar điện.

Dĩa chỉ bán được 3,000 bản và nhanh chóng chìm vào quên lãng. Thất-vọng não-nề, Paul Simon cuốn gói sang London làm nghề hát dạo ở xứ sương mù và cho ra đời dĩa nhạc “The Songs of Paul Simon”, trong đó có một phiên-bản khác của “The Sound of Silence” do một mình chàng hát. Art Garfunkel thì ở lại New York đi học tiếp. Ban nhạc “Simon and Garfunkel” coi như rã đám.

Đầu năm 1965, các đài radio ở thành-phố Boston miền Đông-Bắc Hoa-Kỳ bắt đầu chơi bài “The Sound of Silence” thường-xuyên hơn vì được nhiều thính-giả yêu-cầu. Không ai rõ vì sao. Không lâu sau đó hiện-tượng này lan xuống những đài radio khác ở tiểu-bang Florida miền Đông-Nam, nơi có nhiều sinh-viên đi nghỉ Xuân (Spring Break).

Khi chuyện này đến tai nhà sản-xuất Tom Wilson, ông quyết-định mix lại bài nhạc này bằng cách thu chồng lên phiên-bản gốc những tiếng trống, bass và guitar điện. Thậm chí, ông ta mướn các nhạc-sĩ đã đệm cho Bob Dylan bài “Like A Rolling Stone” mà sau này đã trở thành bản nhạc kinh-điển trong dòng nhạc được gọi là folk-rock đang bắt đầu được ưa chuộng lúc bấy giờ. Do đó phiên-bản mới này mang nhiều âm-hưởng của Bob Dylan, mà đó cũng không phải là điều xấu mặc dù Simon và Garfunkel không hay biết gì cả vì không ai được hỏi ý-kiến. Mãi đến khi “The Sound of Silence” được tung ra thị-trường vào Tháng 9 năm 1965 như một dĩa single thì hai chàng mới té ngửa. Nhưng khi thấy bản mới này lên như diều gặp gió, bán chạy như tôm tươi, thì tất-nhiên không người nào than-phiền cả.

Đầu năm 1966, sau khi bản “The Sound of Silence” lên #1, Paul Simon tức tốc quay về New York và cùng Art Garfunkel cho ra dĩa album thứ nhì. Nhà sản-xuất dĩa Columbia đặt tựa cho album là “Sounds of Silence” để ... câu khách. Trong dĩa album này dĩ-nhiên là có phiên-bản mới của bài “The Sound of Silence”. Ban nhạc “Simon and Garfunkel” được nhiều người biết đến kể từ đấy.

Cuối năm 1967 phim “The Graduate” trình làng, do Dustin Hoffman và Anne Bancroft thủ vai chính. Phim thắng nhiều giải Golden Globe, và Mike Nichols đoạt giải Oscar cho Đạo-Diễn Xuất-Sắc trong năm. Mike Nichols đã chọn “Simon and Garfunkel” để viết nhạc cho phim, nhưng lúc ấy Paul Simon quá bận rộn vì đi tour nên chàng chỉ viết được một bài mới là “Mrs Robinson”, tên của nhân-vật nữ chính trong phim, và đoạt giải Golden Globe cho nhạc-phẩm phim hay nhất trong năm. Số còn lại là các bài nhạc cũ như “Scarborough Faire”, “April”. Bài “The Sound of Silence” (phiên-bản mới) được sử-dụng trong phim tất cả là ba lần: phần mở đầu, đoạn giữa, và kết-thúc phim. Mỗi lần như vậy đều được chơi nguyên bài từ đầu đến cuối.


Poster phim “The Graduate” - NGUỒN MVFILMSOCIETY.COM



Sau thành-công của phim “The Graduate”, tên tuổi của “Simon and Garfunkel” nổi lên như cồn, và bài “The Sound of Silence” trở thành một bài nhạc kinh-điển đại-diện cho xã-hội Mỹ thời chiến-tranh Việt-Nam -- một xã-hội đầy mâu-thuẫn và xung-khắc, khi con người phải đối đầu với nhiều vấn-đề phức-tạp nhưng mạnh ai nấy nói, không ai chịu nghe ai. Bởi vậy nên lời nhạc có những câu như:

“People talking without speaking

People hearing without listening

People writing songs that voices never share

And no one dare disturb the sound of silence

Fools, said I, you do not know

Silence like a cancer grows

Hear my words that I might teach you

Take my arms that I might reach you

But my words like silent raindrops fell

And echoed in the wells of silence...”

Phạm Duy đã dịch bài này sang tiếng Việt, tựa là “ Tiếng Âm Thầm” như sau:

“Hàng nghìn người la mà như câm nín thôi

Hàng nghìn người nghe mà như câm điếc thôi

Người soạn nên ca khúc mà chẳng thấy tiếng hát vang rền

Liều mình làm vỡ nên âm thầm

Này bạn ơi bạn có biết không

Bệnh thầm lặng thật cũng dễ loang

Thử lẳng lặng nghe tôi nói mấy câu

Thử sờ vào bàn tay tôi xin cắt đi

Dù lời nói sẽ kín tiếng giống mưa buông

Rồi vang lên từ lòng giếng của âm thầm...”


Một cảnh trong phim “The Graduate” có lá cờ VNCH

Bài này nghe nói đã được ca-sĩ Kiều Nga (em gái ca-sĩ Elvis Phương) thu-âm trước năm 75, nhưng chưa kịp phổ-biến nhiều thì xảy ra biến-cố 30/4 nên cũng... chìm xuồng luôn. Cho nên rất ít người biết phiên-bản này, lại càng ít người hát nó sau 75 ở hải-ngoại cũng như trong nước. Bản-thân người viết bài này cũng không biết gì về nó cho đến khi được một người bạn thông-báo sau khi anh ấy nghe bản nhạc mà mình vừa soạn lại hồi đầu năm nay, nhân dịp kỷ-niệm 50 năm ra đời bài “The Sound of Silence”.


Paul Simon trình bày bài “The Sound of Silence” tại buổi lễ khánh-thành 9/11 Memorial - NGUỒN VIDEO.FOXNEWS.COM

Cách đây năm năm, vào ngày 9/11/2011 thành-phố New York có tổ-chức buổi lễ khánh-thành đài tưởng-niệm 9/11 Memorial. Hôm đó Paul Simon lên hát solo bài “The Sound of Silence” rất u-uất và cảm-động. Tôi đã mượn hình ảnh đó khi soạn lời Việt cho bài này. Nhưng thay vì viết cho nạn-nhân của al Qaeda thì tôi viết cho thuyền-nhân người Việt đi tìm tự-do mà trong số đó rất nhiều người đã bỏ mạng ngoài biển khơi.

Phần lớn những ý-tưởng trong bài được thành-hình trong Bệnh-Viện Tim Mạch ở Clear Lake ở Houston, khi tôi ngồi trực canh chừng cho một anh bạn trong cơn bạo-bệnh. Là một nhà văn, anh đã từng giúp nhiều thanh-niên trong một trại tị-nạn bên Phi-Luật-Tân. Anh thành-lập một đoàn Hướng-Đạo cho các em có được những sinh-hoạt lành-mạnh trong thời-gian trong trại. Sau này chính các em đệ-tử này là những người đứng ra giúp đỡ anh ấy, thậm chí một em đang bỏ hết thì-giờ của mình để lo cho anh qua cơn nguy-kịch này.

Paul Simon kể rằng khi viết bài “The Sound of Silence” anh ta hay vào trong buồng tắm, tắt hết đèn và mở nước để nghe tiếng róc-rách trong bóng tối. Khi làm bài nhạc này tôi cũng dùng tiếng sóng và tiếng suối, và thâu-âm phần hát trong bóng tối. Phiên-bản mới này như sau:

Tiếng Âm-Thầm

1.

Chào màn đêm và bóng tối quen

Một lần ta muốn nói với em

Dù cuộc đời thường hay thay trắng đổi đen

Dù loài người nhiều u-mê, lắm rối-ren

Vẫn còn đây, tình yêu ấy như mây ngang trời

Rớt xuống đời thành từng hạt mưa rơi âm-thầm

2.

Một mình ta trên bước tha-hương

Bỏ lại sau lưng những vết thương

Cuộc tình xưa giờ như con phố mất tên

Người dừng chân nhìn mưa trên bến vắng thênh

Đèn đường lấp-lánh, đẹp như ánh mắt ai hôm nào

Vẫy tay chào, nghẹn-ngào từng tiếng gọi âm-thầm

3.

Đoàn người ra khơi dưới màn đêm

Một hồi chuông như nhát búa êm

Vượt trùng-dương thuyền trôi trên sóng bấp-bênh

Trời chẳng thương còn đem giông-tố quất lên

Để từ đấy đại-dương vấy biết bao thương đau

Tiếng kêu gào chìm vào lòng đáy biển âm-thầm

4.

Lời cầu kinh vang khắp trời mây

Ngày niềm tin vừa chắp cánh bay

Đường về quê giờ đây thôi quá cách xa

Người nằm nghe thời-gian như gió bước qua

Và người muốn nói, nhưng cơn đói rát khô trên môi

Máu luân-hồi chảy vào dòng suối Mẹ âm-thầm

5.

Này người yêu, em có biết không

Địa-cầu xoay quanh những nhớ mong

Dù mùa Thu còn bao nhiêu chiếc lá rơi

Dù mùa Đông trời giăng mây xám khắp nơi

Vẫn còn đây, một đêm ấy thiết-tha bên nhau

Mới hôm nào ngọt-ngào từng tiếng đàn âm-thầm.

ianbui - 2016.02 Xuân Bính-Thân

tặng Nguyễn Đức Lập


--------------------

Cõi mơ
Go to the top of the page
 
+Quote Post

Reply to this topicStart new topic
1 User(s) are reading this topic (1 Guests and 0 Anonymous Users)
0 Members:

 



Lo-Fi Version Time is now: 28th March 2024 - 08:07 AM