Kích cỡ lực sĩ trong các môn thể thao khác nhau, Trần Trí Dũng Options

[KhoaNam]

Kích cỡ lực sĩ trong các môn thể thao khác nhau

Thường thường người ta nghĩ các nhà lực sĩ, những tay chơi thể thao phải cao lớn, to con, vai u thịt bắp. Tuy nhiên, thực tế cũng tuỳ môn thể thao. Mỗi trò chơi có yêu cầu riêng, cần người chơi với những ưu thế khác nhau, có các tố chất cơ thể khác nhau. Trong khuôn khổ trang thể thao, nhằm giản lược, dễ theo dõi, Trẻ đưa thông tin chiều cao và cân nặng của lực sĩ dùng hệ thống số đo phổ biến tại Mỹ: foot và pound (1 foot khoảng 0.3 m, 1 pound cỡ 0.5 kg).

Trong các môn thể thao như điền kinh, bơi lội... có khuynh hướng lực sĩ càng lúc càng phát triển hơn trong quá khứ, trở nên to lớn hơn, mạnh mẽ hơn, nhanh nhẹn hơn. Cùng lúc kỹ thuật nâng cao, thành tích cải thiện, thu ngắn thời gian tranh tài, v.v... Ngược lại, các môn thể thao đối kháng, cá nhân hay đồng đội, lại cần ưu tiên sự khôn ngoan, khả năng phối hợp, giỏi chiến thuật, biết đọc thế trận, phản ứng nhạy bén...

Các đấu thủ môn banh chuyền (volleyball) thường cao lớn.

Các lực sĩ Thế Vận Hội đủ kích cỡ cao thấp to nhỏ khác nhau. Đa phần các đấu thủ trong môn thể dục nghệ thuật thường vóc dáng bé nhỏ nhưng rất mạnh cơ bắp. Trong môn này, tỉ lệ sức mạnh cơ bắp so với cân nặng là tối quan trọng. Các cua rơ xe đạp cũng thường nhỏ con, giúp giảm thiểu sức nặng đè lên “con ngựa sắt”, tạo khác biệt lớn, nhất là khi leo núi. Các tay chạy đua đường trường cũng thường mảnh khảnh, tầm thước.

Nữ lực sĩ thể dục nghệ thuật Asuka Teramoto của Nhật (Japan), đấu thủ nhỏ bé nhất thế giới, cao 1m36 nặng chỉ 30kg.

Ngược lại, những tay chạy đua nước rút (sprinter) lại cao lớn, với các bắp chân to tướng, mạnh mẽ để giúp tăng tốc độ cấp thời. Trên làn sóng xanh, các kình ngư có thể nở nang hơn. Cơ thể thêm chút ít lượng mỡ giúp dễ nổi trên nước. Thách thức chánh yếu trong môn bơi lội là chống lại lực cản của nước, không phải cân nặng, nên các kình ngư cũng ít chịu áp lực phải giảm cân hơn các trò chơi khác. Nhớ lại kình ngư người Úc Leisel Jones, cựu binh của 4 kỳ Olympic, từng giật 8 huy chương Thế Vận Hội. Trước thềm Olympic 2012, cô bị báo giới thể thao Úc Châu chê là hơi... mũm mĩm, nhưng Jones vẫn chứng tỏ đủ phong độ, giúp đội nữ Úc giật huy chương bạc bơi tiếp sức hỗn hợp 4x100m (medley relay).

Nữ lực sĩ người Mỹ Holley Mangold, đấu thủ "phương phi" nhất tại TVH London 2012 (346 pound / 157 kg).

Các môn võ thuật như Judo, Taekwondo, Boxing... có nhiều hạng cân khác nhau, nên hình dáng võ sĩ cũng đa dạng. Các môn này chú trọng sự tinh xảo, gan dạ, độ dẻo dai... nên kích cỡ người lực sĩ không phải là điều trọng yếu. Trong nhiều môn thể thao thiên về kỹ thuật khác, như ping-pong, bắn cung, bắn súng, đánh golf, chơi cờ... hầu như kích cỡ không còn mấy ý nghĩa, vì kỹ năng và thiên khiếu của người chơi quan trọng hơn.

Võ sĩ Judo Na-Young Kim (trái) hạng cân trên 78 kg của Nam Hàn (South Korea).

Ta có thể thử xem lại môn thể thao phổ biến nhất thế giới: đá banh. Cách chung, các cầu thủ đá banh ngày nay cao lớn hơn thế hệ đàn anh vài thập niên trước một cách đáng kể. Đặc biệt là các cầu thủ Á Đông, ngày xưa thấp bé, nhưng những năm gần đây cũng cao lớn phổng phao không thua kém cầu thủ Âu Mỹ là bao. Trên sân, thủ thành thường là cầu thủ cao lớn nhất. Các hậu vệ, nhất là cặp trung vệ vóc dáng to cao, khoảng 6 foot 2 inch đến 6-4 (1m88 đến 1m93), nhằm trấn thủ trực diện khung thành, khống chế thế trận trên không một cách hiệu quả. Trong khi đó, các cầu thủ tiền vệ và tiền đạo có thể không cần cao lớn nhưng phải nhanh nhẹn, dẻo dai vì di chuyển rộng hơn. Có thể kể vài tên tuổi lừng danh: Zico (Brazil, cao 5-8 hay 1m72); Maradona (Argentina, cao 5-6 hay 1m67); Roberto Baggio (Italy, cao 5-9 hay 1m75; Lionel Messi (Argentina, cao 5-7 hay 1m7); Landon Donovan (Hoa Kỳ, cao 5-8 hay 1m72); v.v...

Cầu thủ banh rổ Zhaoxu Zhang (#10, phải) của Hoa Lục cao nhất thế giới: 2.19m.

Môn banh bầu dục và giải NFL có thể nói đa dạng nhất về kích cỡ cầu thủ. Trên sân, các hậu vệ “cornerback” có thể trông giống cầu thủ đá banh nhất, với chiều cao khoảng 5-11 đến 6-1 (1m8 đến 1m85), nặng 180 đến 200 pound (80kg đến 90kg). Họ đối đầu các tiền đạo “wide receiver” của đối phương, có thể thấp hoặc cao hơn mình, khoảng 5-9 đến 6-4, nặng 180 đến 210 pound. Dầy “cơm” và... lì đòn nhất trên sân banh bầu dục có lẽ là cầu thủ trung phong “running back”, thường tầm thước, trên dưới 6 feet, nặng cỡ 190-210 pound. Cầu thủ hộ công “tight end” lại vừa cao vừa to, từ 6-3 đến 6-5, nặng cỡ 240 pound. Chống lại họ là các hộ vệ “linebacker” nhỏ người hơn chút, cao từ 6-0 đến 6-3, nặng 230 pound. Đứng cao nhất trong đội hình phòng thủ là hàng tiền vệ “defensive line” với các cầu thủ cao khoảng 6-3 đến 6-4, nặng 270-290 pound. Đối thủ chánh của họ là hàng công tuyến “offensive line” bên đối phương, gồm các cầu thủ hộ pháp nhất trên sân, thường cao ít nhất 6-4, nặng trên 300 pound. Còn vị trí quan trọng nhất trong môn banh bầu dục, cầu thủ chủ công “quarterback” thường cao khoảng 6-2 đến 6-5, nặng 220-270 pound. Nhưng một trong những chủ công giỏi nhất hiện thời, Drew Brees của New Orleans Saints, lại có kích thước khá khiêm tốn: 6-0 nặng 210 pound.

Những lực sĩ ném đĩa thường “dày cơm” hơn những môn thể thao khác

Môn banh rổ (basketball) thu hút các đấu thủ cao nhất. Trung bình một nam cầu thủ banh rổ nhà nghề NBA cao 6-7 (2m), trong khi chiều cao nam giới trung bình ở Mỹ chỉ có 5-10 (1m77). Thực tế trên sân, các cầu thủ cao thấp cũng bất chừng. Một số tay ném chiều cao khiêm tốn hơn nhưng lại có ưu thế xoay trở mau lẹ, giỏi luồn lách trong các không gian hẹp. Tuy nhiên, những tay ném giỏi nhất hiện tại đều cao lênh khênh: Kobe Bryant (Los Angeles Lakers, 6-6 hay 1m98); LeBron James (Miami Heat, 6-8 hay 2m03); Kevin Durant (Oklahoma City Thunder, 6-9 hay 2m06); Dwight Howard (LA Lakers, 6-11 hay 2m11)...

Tóm lại, lực sĩ cao lớn, to con, vạm vỡ có thể mang lại ưu thế nhất định, nhưng trong thể thao, yếu tố quan trọng không kém là năng khiếu, ý chí, sự chuyên cần tập luyện, tài nghệ huấn luyện viên...

Kình ngư Michael Phelps người Mỹ. Thường người ta có sải tay dài bằng chiều cao. Trường hợp Phelps lại khác. Anh cao 6'4", nhưng sải tay rộng đến 6'7". Cỡ giày người cùng kích thước thường chỉ #12, trong khi Phelps mang giày #14. Chính "chân vịt" khổng lồ này thêm 10% lợi thế cho anh trong các cuộc tranh tài, góp phần đem lại 22 chiếc huy chương Thế Vận Hội, nhiều nhất xưa nay.


TTD