Trầm cảm, căn bệnh nguy hiểm không chừa bất cứ ai, Ngọc Lan Options

[Tulip]

Trầm cảm, căn bệnh nguy hiểm

không chừa bất cứ ai

Vấn đề trầm cảm (depression) của cộng đồng gốc Á Châu nói chung và Việt Nam nói riêng, trong đó có cả trẻ em, đang trên đà gia tăng ở Orange County, là đề tài chính của buổi thuyết trình, trao đổi tâm tình do Project Vietnam Foundation tổ chức vào sáng Chủ Nhật vừa qua tại hội trường nhật báo Người Việt

Cuộc hội thảo được ‘The Christian Truong Memorial Foundation’ và nhật báo Người Việt bảo trợ.

“Buổi hội thảo nhằm mục đích giáo dục, nâng cao nhận thức, giảm sự kỳ thị, khuyến khích tìm kiếm sự trợ giúp khi cần thiết, và sau cùng là thúc đẩy phát hiện sớm về sự trầm cảm,” Bác Sĩ Quỳnh Kiều, sáng lập viên Project Vietnam Foundation, nói với nhật báo Người Việt.

Buổi hội thảo thu hút khá đông người tham dự, ngoài những người đang điều trị trầm cảm, còn có cả những người muốn tìm hiểu thêm về trầm cảm với mục đích có thể làm được điều gì đó giúp đỡ cho người thân trong gia đình đang đối diện với căn bệnh thế kỷ này.

Mở đầu buổi hội thảo, cô Khanh Đặng thuộc tổ chức 24/7 Care at Home trình bày một cách ngắn gọn, dễ hiểu về định nghĩa của bệnh trầm cảm, tác hại của trầm cảm và những dấu hiệu của trầm cảm.

Bệnh Trầm Cảm (Major depressive disorder (MDD) hoặc Depression) có thể xảy ra với các sắc tộc khác nhau và người Việt Nam cũng không ngoại lệ. Trầm cảm cũng không loại trừ lứa tuổi nào, từ vị thành niên đến cao niên.

So với người Mỹ Trắng, người Mỹ gốc Phi hay người gốc Hispanic, thì bệnh trầm cảm ít phổ biến ở người Mỹ gốc Á. Tuy nhiên, bệnh trầm cảm ở người Mỹ gốc Á Đông lại có xu hướng dai dẳng và kéo dài hơn. Đồng thời, người gốc Á cũng ít khi tìm kiếm việc điều trị so với các chủng tộc trên

“Vì vậy việc hiểu biết về về bệnh trầm cảm trong cộng đồng người Việt rất là quan trọng,” cô Khanh nói.

Những dấu hiệu để định bệnh trầm cảm

Theo phần trình bày của cô Khanh Đặng, khi nhận ra có 5 trong 9 triệu chứng dưới đây kéo dài hơn 2 tuần thì hãy nghĩ đến việc bị trầm cảm:

-Có tâm trạng buồn rầu, vô vọng, trống trải, muốn khóc cả ngày và gần như mỗi ngày. Các dấu hiệu này có thể được nhận ra bởi những người xung quanh.

-Mất đi hứng thú với mọi việc sinh hoạt hằng ngày.

-Giảm cân thất thường dù không cố tình ăn kiêng để giảm cân. Hoặc tăng cân do ăn vô độ mà không thể ngưng được, dù chẳng biết thức ăn có ngon hay không.

-Khó ngủ, mất ngủ hàng đêm, hay ngủ li bì suốt ngày.

-Cảm giác rất mệt mỏi, như thiếu năng lực. Thậm chí sinh hoạt hằng ngày như ăn uống, tắm gội, nói chuyện, đi ra ngoài chơi, đi chợ cũng cảm thấy khó khăn.

-Không thể ngồi yên, lúc nào cũng di chuyển, tay chân hoạt động, nắm vò quần áo mà không kiềm chế được. Việc nói chuyện, di chuyển bị chậm đi, ngập ngừng lâu trước khi phải trả lời câu hỏi.

-Có cảm giác tự ti, tự cho bản thân không có giá trị.

-Khả năng suy nghĩ, tập trung, hoặc việc quyết định bị suy giảm hầu như mỗi ngày

-Thường nghĩ đến cái chết, nghĩ đến việc tự sát nhưng không có kế hoạch tự sát

Ngoài ra, còn có thể có các triệu chứng đau đầu, đau bao tử, đau lưng, mệt mỏi, tăng hoặc giảm sự thèm ăn, thay đổi giấc ngủ – ngủ nhiều quá hay ít quá.

Cũng theo cô Khanh, cần phân biệt được sự khác nhau giữa trầm cảm và nỗi buồn mất mát người thân.

“Sự buồn bã, trống trải, và vô vọng gây ra từ bệnh trầm cảm thường xảy ra vô cớ, không liên quan với kỷ niệm buồn hay sự kiện gì không vừa ý. Còn nỗi buồn liên quan đến sự mất mát người thân sẽ giảm dần theo thời gian.”

Tuy nhiên, như đại diện tổ chức 24/7 Care at Home, nói, “những trải nghiệm về việc mất mát người thân như vợ, chồng hoặc bạn bè có thể có nguy cơ dễ dẫn đến sự phát triển của bệnh trầm cảm.”

Chia sẻ của giới chuyên môn và bệnh nhân

Tham dự hội thảo, Bác Sĩ Đoàn Bông, người có kinh nghiệm làm việc 28 năm với Orange County về những vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần của người gốc Việt, cho biết, “Trầm cảm có nhiều mức độ, với những triệu chứng đầu tiên là mất ngủ, buồn muốn khóc, suy nghĩ chuyện quá khứ, chán nản không muốn trò chuyện… Với những người bị nhẹ, thì đôi khi chỉ cần chuyện trò, giúp họ thay đổi lối sống là có thể lướt qua. Ngoài ra có những triệu chứng không có trong sách vở, bị hoang tưởng, mà tác hại của nó có thể ảnh hưởng đến gia đình, dẫn đến đổ vỡ, ly dị.”
Bác Sĩ Đoàn Bông đang trả lời thắc mắc của một số người tham dự hội thảo về bệnh trầm cảm. (Hình: Ngọc Lan/Người Việt)

“Bệnh này dễ chữa, nhưng khó ở chỗ bệnh nhân không chịu nói ra, phải nhận diện được căn bệnh, vì bệnh này đôi khi rất mơ hồ,” Bác Sĩ Bông nói thêm.

Cũng theo ông, “Nhiều người bệnh không chịu đi chữa, từ chối bệnh, nhất là với người Á Đông. Mà luật ở Mỹ thì không bắt buộc người bệnh phải chữa bệnh khi họ trên 18 tuổi, trừ khi họ làm điều nguy hiểm đến tính mạng cho bản thân hay người khác.”

Thế nên, cách tốt nhất, theo Bác Sĩ Bông là “khuyên lơn, kiên nhẫn, phải nhờ những người biết cách nói chuyện tiếp xúc với người bệnh, phải có sự thông cảm, chịu khó.”

Cô Laure Swavingen, cán sự xã hội, chuyên gia tâm lý trị liệu, thuộc Orange County Mental Health Agency chia sẻ kinh nghiệm, “Đa số người Việt hay có tâm lý mất mặt, xấu hổ không muốn đi gặp bác sĩ, không muốn nói cho gia đình, người thân biết là mình đang có những triệu chứng mà không tự giải quyết được. Họ cứ giấu. Để rồi có những triệu chứng mất ngủ, biếng ăn, nhức tay, nhức cổ mà cũng không muốn đi khám bác sĩ, hay bác sĩ gia đình cũng không nhận ra.”

“Cũng có khi xuất phát từ nguyên nhân của một căn bệnh nào đó như bệnh ngoài da, bệnh cao huyết áp,… khiến người bệnh lo lắng, hoang mang dẫn đến triệu chứng trầm cảm, tâm thần. Có khi bệnh này ảnh hưởng đến bệnh kia,” cô nói thêm.

Theo chuyên gia tâm lý trị liệu này, “Trầm cảm có nhiều mức độ. Ở mức nhẹ chỉ cần có người nói chuyện, giúp thay đổi suy nghĩ, sống tích cực hơn, tập thể dục để làm thay đổi những chất tiết ra trong não làm cho họ năng động hơn. Nhưng khi đã làm hết cách rồi mà vẫn không thể thay đổi thì phải thuyết phục người bệnh đi bác sĩ gia đình, rồi giới thiệu qua bác sĩ tâm thần. Khi đó phải sử dụng đến thuốc để tránh bị nặng hơn.”

Với những người trẻ, theo cô Laure, “Trầm cảm đôi khi xảy ra do áp lực học hành từ gia đình, mà cũng có khi tự chính bản thân của những em đó.”

Nhiều người tham dự đã nêu lên những câu hỏi liên quan đến tác dụng của những thứ thuốc trầm cảm mà họ đang sử dụng. Bên cạnh đó, cũng có những phụ huynh tham dự đặt ra những câu hỏi như làm sao có thể thuyết phục được con em họ đi khám bệnh khi thấy có những triệu chứng tâm thần, trầm cảm, hay làm sao có thể tiếp xúc, chuyện trò được với con em họ khi mà chúng cứ đóng chặt cửa phòng, nhốt mình trong đó…

Kết luận về bệnh trầm cảm, cô Khanh Đặng cho rằng, “Việc hiểu biết về trầm cảm ở người lớn tuổi rất quan trọng vì lứa tuổi này thường có những trải nghiệm về việc mất mát người thân như vợ, chồng hoặc bạn bè. Những điều này có thể có nguy cơ dễ dẫn đến sự phát triển của bệnh trầm cảm.”

“Thế cho nên, nếu nghĩ rằng mình có những triệu chứng nêu trên thì nên cố gắng nói chuyện với bác sĩ gia đình hoặc các chuyên gia về tâm lý để xem xét việc truy tầm, bởi các phương pháp điều trị sớm nhất có thể là phương pháp điều trị hiệu quả nhất, để bệnh trầm cảm không ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống cá nhân và gia đình.”

Ngọc Lan