Mỹ tốn $2.7 tỷ xây dựng một hệ thống phòng không, US Army Options

[caoduy]

Mỹ tốn $2.7 tỷ xây dựng một hệ thống phòng không

Một chiếc khinh khí cầu trang bị radar của JLENS. (US Army)

Hầu hết người Hoa Kỳ đều không biết gì về chuyện Ngũ Giác Đài đã chi ra $2.7 tỷ Mỹ kim, để thành lập một hệ thống khinh khí cầu (blimps) được trang bị radar khổng lồ. Mục đích là để cung cấp một báo động sớm, nếu nước Mỹ bị tấn công bằng hỏa tiễn xuyên lục địa, máy bay không người lái, hoặc những loại vũ khí bay khác bay ở độ thấp.

Trong ngày thứ Ba vừa qua, các viên chức cho biết Ngũ Giác Đài đã quyết định tạm ngưng vô thời hạn chương trình sử dụng JLENS, vì trong tuần qua có một khinh khí cầu bị đứt dây neo tại Pennsylvania, bay qua hai tiểu bang trước khi rơi xuống Pennsylvania.

Hệ thống này được gọi tắt là JLENS. Sau gần hai chục năm thất vọng và trì hoãn, JLENS từng có một cơ hội để chứng minh hệ thống này có hữu hiệu hay không vào ngày 15 tháng Tư năm nay, trước khi xảy ra vụ bay lạc trong tuần qua. Hôm tháng Tư đó, một nhân viên bưu điện Florida lái một chiếc máy bay tự chế, có cánh quay và một chỗ ngồi, bay vào ngay khu trung tâm của thủ đô Hoa Kỳ, để lên tiếng về việc nước Mỹ cần một cuộc cải cách tài chánh tranh cử.

JLENS được chế tạo nhằm mục đích phát hiện một kẻ đột nhập, bay thấp lướt trên ngọn cây như vậy. Hai chiếc trong số những khinh khí cầu ấy của JLENS lẽ ra phải canh giữ bầu trời vùng thủ đô. Thế nhưng ông Douglas Hughes, 61 tuổi, đã bay vào đó mà không bị phát giác, băng qua 30 dặm trên không phận bị hạn chế rất nghiêm ngặt, trước khi đáp xuống trên bãi cỏ trước trụ sở Quốc Hội Hoa Kỳ.

Mười bảy năm sau khi được khai sinh, JLENS là một ví dụ phũ phàng về điều các chuyên gia quốc phòng gọi là một chương trình ma (zombie): gây tốn kém, không đem lại hiệu quả, và dường như không thể hủy diệt được để khỏi tốn thêm tiền.

Trong những đoạn video và những bản thông cáo báo chí, công ty Raytheon Co., nhà thầu chính của Ngũ Giác Đài lãnh nhiệm vụ chế tạo JLENS, khẳng định rằng hệ thống này đã được “chứng minh” là tốt, “có khả năng,” “hoạt động tốt ngay bây giờ,” và “sẵn sàng để thực hiện ngày hôm nay.” Một cuộc điều tra của báo Los Angeles Times cho thấy những điều ngược lại.

Trong các cuộc thử nghiệm, JLENS đã phải vất vả truy dò các vật thể bay, và phân biệt những chiếc máy bay thân thiện với những chiếc đe dọa.

Trong năm 2012, văn phòng Kiểm Tra và Đánh Giá Hoạt Động của Ngũ Giác Đài đưa ra một bản báo cáo. Trong đó văn phòng chỉ trích hệ thống ấy trong bốn “lãnh vực hoạt động quan trọng,” và đánh giá độ tin cậy của hệ thống là “kém.” Cách một năm sau đó, trong bản đánh giá mới đây nhất, cơ quan này một lần nữa nêu ra những khuyết điểm nghiêm trọng, và nói rằng JLENS có “độ tin cậy thấp.”

Hệ thống này được thiết kế để cung cấp việc giám sát phòng không liên tục trong 30 ngày tại một thời điểm, nhưng đã không được làm nổi việc này, tính cho đến tháng qua.

Những vụ trục trặc nhu liệu đã làm khập khiễng khả năng của hệ thống, trong việc truyền thông với mạng lưới phòng không quốc gia. Đây là một nhược điểm quan trọng, vì mục đích chính yếu của JLENS là để báo động cho các lực lượng Hoa Kỳ về những mối đe dọa sắp đến.

Những chiếc khinh khí cầu khổng lồ, màu trắng như sữa này, có thể phải nằm ụ vì thời tiết xấu và, nếu được sử dụng trong vùng chiến sự, sẽ dễ bị tổn thương khi kẻ thù tấn công.

Ngay cả khi tất cả những vấn đề này có thể khắc phục được, thì cũng sẽ tốn kém để khai triển đủ mức các khinh khí cầu này, nhằm bảo vệ nước Mỹ dọc theo các đường biên giới và bờ biển.

Những điều phát hiện này được ghi nhận từ một cuộc xem xét lại những báo cáo của văn phòng kiểm tra của Ngũ Giác Đài, và Cơ Quan Kiểm Tra Trách Nhiệm Chính Phủ Hoa Kỳ, cũng như từ những cuộc phỏng vấn với các nhà khoa học quốc phòng, các sĩ quan quân đội hồi hưu và hiện dịch.

Bất chấp những thiếu sót được ghi nhận của hệ thống, Raytheon và những người ủng hộ JLENS đã vận động sự hậu thuẫn trong Quốc hội và ở các cấp cao nhất của quân đội, để tiếp tục tuôn tiền của những người nộp thuế vào trong chương trình ấy.

Họ đã làm như vậy một phần bằng cách miêu tả JLENS là câu trả lời cho một danh sách càng ngày càng dài thêm liệt kê các mối đe dọa: hỏa tiễn viễn trình, máy bay không người lái, và những loại tàu bay nhỏ khác, những chiếc thuyền có thể đổ bộ “tràn ngập” bờ biển, thậm chí những chiếc xe truck chất đầy thuốc nổ, v.v.

US Army